Betere overlevingskansen voor startende ondernemers?

Het CBS publiceerde vandaag een tabel waaruit je de conclusie kunt trekken dat de overlevingskansen voor startende ondernemers de afgelopen jaren zijn gestegen. Voordat je die conclusie trekt is het verstandig die CBS cijfers naast andere cijfers te plaatsen. Dan blijkt dat je alleen kunt concluderen dat van de mensen die in 2008 en 2009 een eenmanszaak zijn gestart, een groter deel na de eerste drie moeilijke ondernemersjaren nog steeds zelfstandige is, dan van de mensen die in 2007 zijn begonnen.

Waarom dat laatste de enige zinnige conclusie is die je kunt trekken, leg ik hieronder uit met een aantal logische redeneringen over mogelijke verklaringen van de cijferbrij rondom startende ondernemers.

De CBS-tabel met het groeiende aantal overlevers

Volgens het bericht dat het CBS vandaag publiceerde in haar webmagazine bestond van de in 2009 gestartte eenmanszaken in 2012 nog 75%. Van de eenmanszaken die twee jaar eerder zijn gestart, bestond drie jaar later nog maar 63%.

Het precieze verloop van de groei van het aantal overlevers in de eerste drie jaar staat in onderstaande tabel.

Het CBS vindt het opvallend dat eenmanszaken die tijdens de crisisjaren in 2008 of 2009 zijn gestart ‘een hogere kans hebben op overleven’ dan starters uit 2007. Ik niet. Ik vraag me vooral af waarop ze die conclusie baseren dat er een link te leggen valt tussen het percentage eenmanszaken dat na drie jaar nog niet is opgeheven en overlevings’kansen’.

Hogere overlevingskans of ‘voorzichtigere’ starters?

Om te kunnen concluderen of ondernemers die in 2009 zijn gestart ook echt een hogere ‘overlevingskans’ hadden dan starters uit eerdere jaren, hieronder enkele andere tabellen en aanvullende (CBS) gegevens. De eerste tabel werd in februari 2013 gepubliceerd op de website van het CBS en betreft te overlevingskansen van ALLE recent opgestarte bedrijven.

Daarbij laten startjaren 2007 en 2008 in Nederland een dip zien ten opzichte van 2005 en 2009. Wellicht omdat de in 2007 en 2008 opgerichte bedrijven nog niet waren opgewassen tegen de aanhoudende economische tegenwind.

Daarnaast blijkt uit hier gepubliceerde cijfers van het CBS dat het percentage ondernemers dat start vanuit een eenmanszaak de afgelopen vijf jaar is gegroeid. Dat zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat ook kansrijke startende ondernemers die eerder kozen voor een BV of VOF in 2009 – om (notaris)kosten te vermijden – in tijden van crisis hebben gekozen voor een of meerdere eenmanszaken.

Net in 2009 zat er een dip in het aantal starters

De volgende tabel betreft het aantal startende ondernemers in de afgelopen jaren van de Kamer van Koophandel. Uit deze tabel valt op te maken dat uitgerekend het jaar waaruit startende eenmanszaken volgens het CBS hogere overlevingskansen hebben, een dip van het aantal startende ondernemers kende.

Op zoek naar een verklaring voor deze dip, kun je je verschillende dingen afvragen.

Zou het misschien zo zijn dat door alle halleluja-verhalen over eigen baas worden in de jaren vóór 2009 wat lichtzinniger met een bedrijf oprichten werd omgegaan dan juist in dat tweede crisisjaar.

Of dat mensen voorzichtiger werden en zich wat langer gingen voorbereiden alvorens te starten. Dat zou tevens de enorme stijging in 2010 ten opzichte van 2009 kunnen verklaren.

Steeds meer schijnzelfstandigen in deze cijfers

Als je de cijfers uit al deze tabellen combineert, kun je ook een andere conclusie trekken dan het CBS deed. De stijging van het aantal bedrijven dat werknemers met tijdelijke contracten richting schijnzelfstandigheid is gaan duwen, is door de crisis enorm gestegen. Dat zou ook wel eens gevolgen kunnen hebben voor dit soort cijfers.

Schijnzelfstandigen zijn immers mensen die door berekenende werkgevers in een constructie worden geduwd die zorgt dat ze wel in cijfers van eigenaren van eenmanszaken voorkomen, maar door de vaste omzetafspraken met hun oud-werkgever niet het bijbehorende inkomensrisico lopen. Dat deel van de zelfstandigenbevolking zou het percentage stoppers in CBS-cijfers dus wel eens kunnen laten afnemen.

Of dat een goed teken is betwijfel ik.

Ik zal in ieder geval niemand met echte ondernemersambities voorhouden dat de overlevingskansen van starters zijn gestegen.

Want daar kun je alleen op basis van de vandaag gepresenteerde CBS-cijfers geen zinnig woord over zeggen.