Karen Romme
Vorige week publiceerde de Kamer van Koophandel een onderzoek naar de ervaringen van leden van hun zzp-panel met de Wet DBA. De media verzonnen lekker dramatische koppen en Nu.nl berekende zelfs dat 122.000 zelfstandigen minder werk zouden hebben door de nieuwe wet. Staatssecretaris Wiebes liet de cijfers achter het rapport opvragen om te kijken wat er precies aan de hand was. Wat bleek? De KvK had in hun rapport alleen belicht hoeveel ondernemers ‘last’ hebben van de nieuwe wet. Niet dat er meer zelfstandigen zijn die juist positieve effecten ervaren. (Of merken dat de economie aantrekt waardoor ze makkelijker werk vinden, maar dat is niet onderzocht).
De media-aandacht van vorige week
Om te beginnen een van de smeuïge koppen bij een artikel over het onderzoek, die van De Volkskrant op 13 februari:
En de kop bij het artikel op ’s lands meest gelezen ‘online krant’ Nu.nl:
De rest van de koppen en artikelen hadden een vergelijkbare strekking, dus die voegen hier niets toe. De veelheid aan sensationele berichtgeving bevestigt vooral dat een groot deel van wat de media publiceert over ondernemers in Nederland, het gevolg is van wat partijen met belangen met hen delen. En dat de media die resultaten dan vaak een beetje aandikken in hun koppen. Want…
Wiebes’ team concludeerde iets anders dan de KvK en media
Eerst het plaatje met het halve verhaal in het rapport dat de Kamer van Koophandel zelf publiceerde, tezamen met een persbericht waarin ze stelt dat ‘de onzekerheid bij opdrachtgevers toeneemt’.
En dan het plaatje met het hele verhaal dat de Directie directe belastingen van het Ministerie van Financiën samenstelde op basis van alle cijfers uit het KvK-onderzoek.
Zelden is zo duidelijk te zien dat organisaties die onderzoeken (laten) uitvoeren alleen datgene delen wat ze willen. En dat dat lang niet altijd het hele verhaal is.
Waarom publiceerde de KvK maar de helft van het onderzoek?
Een voorlichter van de KvK heeft inmiddels toegegeven dat ze beter alle cijfers hadden kunnen publiceren, maar dat ze dat niet hebben gedaan omdat een deel van de zelfstandigen die niets merkte ook niet actief zocht naar werk. Huh? Dus ondernemers die zo goed zijn dat ze niet zelf naar klanten hoeven zoeken tellen niet mee?
Kijkend naar de samenstelling van de groep zelfstandigen die ‘hun eigen arbeid verkopen’ en bereid waren tijd te stoppen in deelname aan de enquête, zou het mij niets verbazen als die laatste groep nog veel groter is. Iets minder dan de helft van de zelfstandigen in het KvK-panel deed mee aan het onderzoek. Zou zomaar kunnen dat de andere helft druk was met geld verdienen zonder last te hebben van de nieuwe wet…
En het zou zomaar kunnen dat de auteurs van het rapport – op basis van de vele media-aandacht met schrijnende verhalen van ondernemers voor wie de wet wél negatief uitpakt – dachten dat véél zelfstandigen last moeten hebben van de nieuwe wet? En zij het beter achten dat beeld te bevestigen, dan te laten zien dat er meer ondernemers zijn voor wie de Wet DBA een verbetering is?
Ik heb werkelijk geen idee. Maar laten we hopen dat ze van deze terechte vingertik hebben geleerd en bij volgende onderzoeken wel alle resultaten delen.
